جامعه حسابداران رسمی ایران به موجب قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفهای حسابداران ذیصلاح به عنوان حسابدار رسمی (مصوب ۲۱ دی ۱۳۷۲ و اصلاحیهٔ مورخ ۱۷ بهمن ۱۳۷۲، مجلس شورای اسلامی) به عنوان اصلیترین انجمن حرفهای حسابداران عمومی گواهیشده در ایران رسمیت یافت . و فعالیت خود را از نیمه دوم ۱۳۸۰ آغاز کرد.
طبق تبصره ۲ این قانون: «به منظور تنظیم امور و اعتلای حرفه حسابداری و حسابرسی و نظارت حرفهای بر کار حسابداران رسمی، نخستین گروه حسابداران رسمی با نصاب حداقل ده (۱۰) نفر میتوانند، به عنوان هیئت مؤسس، جامعه حسابداران رسمی ایران را به صورت مؤسسهای غیر دولتی، غیرانتفاعی و دارای استقلال مالی و شخصیت حقوقی مستقل تشکیل دهند. اساسنامه جامعه مزبور توسط هیئت مؤسس، تهیه و به تصویب هیئت وزیران میرسد.»
ارکان جامعه حسابداران رسمی ایران
ارکان جامعه حسابداران رسمی ایران به شرح زیر است:
الف) مجمع عمومی،
ب) شورای عالی،
پ) هیئت مدیره،
ت) هیئت عالی نظارت.
مجمع عمومی
مجمع عمومی جامعه حسابداران رسمی ایران از اجتماع اعضای این جامعه تشکیل میشود. وظایف و اختیارات این مجمع - به عنوان بالاترین رکن جامعه حسابداران رسمی ایران - عبارتند از:
انتخاب اعضای شورای عالی.
تصویب گزارش سالانه شورای عالی.
تعیین حق حضور اعضای شورای عالی بنا به پیشنهاد هیئت رئیسه مجمع.
تعیین روزنامه کثیرالانتشار برای درج آگهیهای رسمی جامعه حسابداران رسمی ایران بنا به پیشنهاد هیئت رئیسه مجمع.
شورای عالی
شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ایران، عالیترین رکن این جامعه پس از مجمع عمومی است. این شورا از ۱۱ عضو تشکیل میشود. اعضای این شورا با رای مخفی اعضای حاضر در مجمع برای دورهای سه ساله انتخاب میشوند. نامزدهای عضویت در شورا باید دستکم ۱۰ سال پیشینه انجام کار حرفهای پس از دریافت مدرک کارشناسی خود داشته باشند. اعضای منتخب در نخستین جلسه هر دوره باید یک نفر را از بین خود به مقام رئیس شورای عالی انتخاب کنند.
هم اکنون، اعضای اصلی شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ایران (شورای عالی پنجم) عبارتند از (به ترتیب الفبا): علی ثقفی، سعید جمشیدیفرد (نایب رئیس)، شهریار دیلمصالحی، اکبر سهیلیپور، رحمتاله صادقیان، مجید صفاتی، محمدجواد صفار سفلایی، علیاکبر عربمازار، مهدی کرباسیان (رئیس)، کیهان مهام، و عباس وفادار - و اعضای علیالبدل نیز (به ترتیب) عبارتند از: محمدعلی زاهدی، مرتضی اسدی، فرشاد اسکندر بیاتی، ناصر مهامی، عیسی شهسوار خجسته، و خسرو پورمعمار.
هیئت مدیره و دبیرکل
جامعه حسابداران رسمی ایران دارای هیئت مدیره سه نفری است. اعضای این هیئت توسط شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ایران از بین اعضای این جامعه به مدت سه سال انتخاب و با حکم رییس شورای عالی منصوب میشوند. عضویت در هیئت مدیره این جامعه مسئولیتی تماموقت است. بنابراین، اعضای هیئت مدیره نمیتوانند به عنوان شاغل فعالیت حرفهای داشته باشند. شورای عالی از بین اعضای هیئت مدیره یک نفر را به عنوان رییس هیئت مدیره و دبیرکل جامعه حسابداران رسمی ایران منصوب میکند.هم اکنون، اعضای هیئت مدیره جامعه حسابداران رسمی ایران عبارتند از، محمدتقی شیرخانی (رئیس هیئت مدیره و دبیرکل)، ناصر محامی، و سید محمد علوی.
کارگروههای تخصصی
جامعه به منظور پیگیری امور مربوط دارای ۱۲ کارگروه تخصصی به شرح زیر است:
کارگروه قوانین و مقررات،
کارگروه موسسات حسابرسی،
کارگروه کنترل کیفیت،
کارگروه مالیاتی،
کارگروه آموزش،
کارگروه آیین رفتار حرفهای،
کارگروه فنی و استانداردها،
کارگروه حسابرسی داخلی و عملیاتی،
کارگروه کنترل کیفیت مالیاتی،
کارگروه توسعهٔ بازار کار و فرهنگ حسابدهی،
کارگروه حسابرسی کامپیوتری، و
کمیته مبارزه با پولشویی.
عنوان حسابدار رسمی
طبق «آییننامه تعیین صلاحیت حسابداران رسمی و چگونگی انتخاب آنان» (مصوب ۲۲ مرداد ۱۳۷۴، هیئت وزیران) متقاضیان عضویت در جامعه حسابداران رسمی ایران - که پس از عضویت دارای عنوان حسابدار رسمی میشوند - به شرط داشتن مدرک دانشگاهی یا حرفهای معتبر و پیشینه انجام کار حرفهای مربوط میتوانند در آزمون کتبی برگزاری توسط هیئت تشخیص صلاحیت حسابداران رسمی شرکت کنند؛ و در صورت موفقیت در این آزمون به عضویت جامعه حسابداران رسمی ایران پذیرفته شوند. هیئت تشخیص صلاحیت حسابداران رسمی مرکب از ۷ عضو است که از سوی وزیر امور اقتصادی و دارایی به مدت ۲ سال منصوب میشوند.
تاسیس انجمن دستور جلسه: مصوبات: جلسه مجمع در ساعت 9 بعد از ظهر خاتمه پذیرفت. ثبت انجمن خدمات انجمن اهداف انجمن : طبق ماده (3) اساسنامه اهداف انجمن عبارتند از:
انجمن حسابداران خبره ایران نخستین انجمن حرفه ای حسابداری ایران است. مجمع عمومی اعضای موسس انجمن با حضور آقایان محمدمهدی سمیعی، حسن سجادی نژاد، ابراهیم بهمئی، حسین بگلری، منوچهر ملکیان، هوشنگ قزوینی، محمدحسن ابریشمی، بهرام فتحعلی، احمد فاطمی، شاهرخ بهنام، احمد زینی، داود خمارلو، بهروز عراقی، طغرل آذر، عظیم عظیمی، رضا میرآفتاب زاده، سیامک خاکسار، نصرالله مختار، پرویز افتخار جواهری، جواد مجذوب، حسن حیاط شاهی، عزیزالله اعلیائی، اکبر انصاری، بیوک ابریشمیان، رسول محمدی سالک، اله ویردی رجایی سلماسی، غلامرضا حیدری خوئی، پرویز نبوی، کورس برکت، حسین هنرمند، جلیل شرکاء، منوچهر بیات، اردشیر بینش آق اولی، و بهرام موحدی (۳۴ تن) ساعت 17:30 عصرگاه روز چهارشنبه ۲ اسفند ۱۳۵۱ (۲۱ فوریه ۱۹۷۳) در تالار اجتماعات مرکز آموزش سازمان مدیریت صنعتی برگزار شد. دستور جلسه و مصوبات مجمع یاد شده به شرح زیر بود.
کمتر از یک سال و سه ماه پس از برگزاری مجمع عمومی اعضاء موسس، با پیگیری های مجدانه و دلسوزانه نخستین شورای عالی، انجمن در روز سه شنبه ۲۴ اردیبهشت ۱۳۵۳ (۱۴ می ۱۹۷۴) زیر شماره ۱۵۰۰ در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی به ثبت رسید.
طراحی نشانواره (لوگوی) انجمن به دست مرتضی ممیز (پدر گرافیک ایران)
نشانواره (لوگوی) انجمن یکی از شاهکارهای مرتضی ممیز (زاده ۴ شهریور ۱۳۱۵، تهران - درگذشت ۵ آذر ۱۳۸۴، بیمارستان آبان، تهران) ملقب به "پدر گرافیک ایران" است. وی درباره طراحی این نشان می گوید: «نشانه انجمن حسابداران خبره ایران اولین کاری بود که به شیوه مونوگرام ساختم، زیرا طرح برای موضوع حسابداران کاری مشکل بود و هر نقشی که می ساختم ممکن بود مورد تفسیر و خیال پردازی های گوناگون قرار گیرد. این بود که پس از مدتی طراحی و مطالعه ملاحظه کردم حروف اول کلمات عنوان انجمن از حروفی تشکیل شده[است] که به خوبی می تواند ریتم جالبی را به وجود آورد و این نشانه به وجود آمد.»
طی بیش از چهار دهه که از راه اندازی انجمن می گذرد، اصلی ترین خدمات انجمن عبارت بوده اند از:
عضویت در فدراسیون بین المللی حسابداران (آیفک)
در سال 1377 انجمن به عنوان نخستین انجمن حرفه ای حسابداری ایران موفق به عضویت در «فدراسیون بین المللی حسابداران (IFAC)» شد و هم اینک به همراه جامعه حسابداران رسمی ایران تنها انجمن های حرفه ای حسابداری ایران هستند که در آیفک عضویت دارند. در حال حاضر، انجمن با داشتن نزدیک به 7.000 عضو بزرگترین نهاد حسابداری ایران به شمار میآید.